Ważne zmiany praktyki NAV w sprawach dotyczących świadczeń dla rodzin w Norwegii! Zmiany dotyczą spraw spraw rozpatrywanych na podstawie przepisów o koordynacji świadczeń w ramach EGO (Europejski Obszar Gospodarczy). Są więc ważne również dla Polaków pracujących w Norwegii i członków ich rodzin mieszkających w Polsce. Dzięki temu można domagać się wyrównania świadczenia nawet od 1 stycznia 1994 roku.
O wyroku TSUE:
Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), wydane na podstawie pytania prejudycjalnego norweskiego sądu ubezpieczeń społecznych (trygderetten), dotyczy błędnej praktyki NAV, dotyczącej nieuznawania overgangsstønad (świadczenie dla samotnych rodziców do 8 roku życia dziecka), za świadczenie podlegające koordynacji w ramach EOG na podstawie rozporządzenia 884/2003.
Norwegia będąc członkiem EOG stosuje przepisy związane z koordynacją świadczeń od 1 stycznia 1994 roku. Jednak w związku ze stosowaniem przepisów wspólnotowych dochodzi często do sporów, które mogą być ostatecznie rozstrzygane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Norwegia to tej pory uznawała, że koordynacji nie podlega rozdział 15 folketrygdloven (norweska ustawa o ubezpieczeniu społecznym). Uzasadnieniem było to, że ten rozdział zawiera przepisy dotyczące świadczenia jedynie dla samotnego rodzica, a nie dla rodziny. TSUE uznał jednak, że przepisy dotyczące tego świadczenia jak najbardziej podlegają koordynacji w ramach EOG.
Czego dotyczą zmiany?
Zmiany dotyczą między innymi tego, że rodzice dzieci mieszkających w innych państwach EOG w tym w Polsce, mogą mieć samodzielne prawo do świadczeń rodzinnych z Norwegii.
Nie ma dłużej znaczenia, między rodzicami, którzy nigdy nie mieszkali razem oraz takimi, który żyli w małżeństwie, separacji lub konkubinacie. Oznacza to, że również rodzice, którzy nigdy nie mieszkali razem mają prawo do świadczeń rodzinnych z Norwegii jeżeli drugi z rodziców objęty jest lub był norweskim systemem ubezpieczeń społecznych.
Jak daleko wstecz można uzyskać świadczenie?
Jeżeli chodzi o barnetrygd oraz świadczenie dla samotnych rodziców, zmiana praktyki dotyczy okresu od 1 stycznia 1994 roku. W przypadku kontantstøtte można się cofnąć do 1 sierpnia 1998 roku (czyli do momentu wprowadzenia tego świadczenia w Norwegii).
Obywatele polscy korzystają z uprawnień, które wynikają z unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego od 1 maja 2004 r., tj. od przystąpienia Polski do UE. Dlatego w praktyce Polacy mogą ubiegać się o wyrównanie świadczeń od tego właśnie momentu.
Komu należy się odszkodowanie?
Osoby, które poniosły ekonomiczną stratę przez niewłaściwe stosowanie prawa przez norweskie instytucje mają prawo do odszkodowania. Muszą jednak odpowiednio udowodnić taką szkodę.
Jeżeli, przeciwko komuś było prowadzone postępowanie karne lub ktoś został skazany na skutek błędnej praktyki NAV, takiej osobie może należeć się odszkodowanie.
Przypomnijmy, że to już drugi poważny skandal na tle błędnego stosowania przepisów przez NAV w ostatnich latach. W październiku 2019 roku, okrągło się, że przez lata NAV niewłaściwie interpretował przepisy dotyczące zasiłku chorobowego (sykepenger), zasiłku rehabilitacyjnego (AAP) oraz pielęgnacyjnego (pleiepenger). NAV niesłusznie odmawiał przyznania prawa do tych świadczeń lub żądał zwrotu wypłaconych wcześniej pieniędzy. Wiele osób z tego powodu zostało skazanych w procesach karnych.
Jaka jest procedura odzyskania świadczeń z NAV?
Podobnie jak w przypadku poprzedniej głośnej sprawy, gdzie NAV błędnie interpretował przepisy dotyczące prawa do świadczenia chorobowego, wszystkie sprawy będą ponownie oceniane, a sprawy karne, w których zapadły wyroki skazujące zostaną wznowione.
Jednak NAV nie ma rozeznania we wszyskich przypadkach i osobach, których mogło to dotyczyć. Dlatego wszyscy, których mogą dotyczyć zmiany proszeni są o kontakt z NAV. Jeżeli potrzebujesz pomocy w uzyskaniu zaległego świadczenia z NAV skontaktuj się z nami.