W poprzedniej części naszego artykułu (tekst dostępny tutaj) poruszyliśmy ogólne kwestie związane z tym kto i na jakich zasadach ma prawo pobierania zasiłku chorobowego w Norwegii. Omówiliśmy również sposób, w jaki oblicza się podstawę zasiłku oraz wyjaśniliśmy, na czym polega obowiązek aktywności. Dzisiaj natomiast chcemy skupić się nad sprawą, która szczególnie interesuje Polaków pracujących w Norwegii. Poruszymy mianowicie zagadnienie możliwości wyjazdu za granicę w czasie pobierania zasiłku chorobowego (sykepenger) w Norwegii.
Według ogólnych reguł, zawartych w folketrygdloven, warunkiem zachowania prawa do pobierania zasiłku chorobowego jest przebywanie na terenie Norwegii. Oznacza to, że co do zasady osoby przebywające za granicą nie są uprawnione do otrzymywania tego świadczenia. Nie jest to jednak warunek bezwzględny i nie obowiązuje wszystkich członków norweskiego systemu zabezpieczenia społecznego. Przede wszystkim należy odróżnić sytuacje osób, które na stałe mieszkają w Norwegii od osób, które mają stałe miejsce zamieszkania w Polsce.
Osoby na stałe mieszkające w Norwegii
Obcokrajowców, którzy pracują i mieszkają w Norwegii na stałe, dotyczą te same reguły co Norwegów. Jak wspomniano na wstępie, stosownie do paragrafu 8-9 folketrygdloven (ustawy o zabezpieczeniu społecznym), osoby takie muszą przebywać w Norwegii, by mieć prawo do pobierania zasiłku chorobowego. Mogą jednak wystąpić z wnioskiem do NAV o zgodę na czasowy wyjazd w czasie zwolnienia chorobowego i zachowanie prawa do zasiłku za ten okres. Wniosek taki składa się do NAV na druku 08-09.07 (formularz dostępny w tym miejscu). Nie należy wyjeżdżać przed uzyskaniem zgody.
Ważne jest również uzgodnienie z pracodawcą, że wyjazd nie będzie przeszkodą dla realizacji zaplanowanych działań w zakresie spełniania obowiązku aktywności w miejscu pracy. Osoby, które nie są zatrudnione w czasie przebywania na zwolnieniu chorobowym powinny skonsultować się w tej sprawie z NAV. Z lekarzem należy natomiast ustalić, że pobyt za granicą nie pogorszy stanu zdrowia i nie spowoduje przedłużenia okresu zwolnienia chorobowego lub nie utrudni planowanego leczenia i rehabilitacji.
Decydując się na wyjazd bez spełnienia powyższych warunków ryzykujesz utratę prawa do zasiłku chorobowego za okres pobytu za granicą, a nawet utratę prawa do zasiłku za okres po powrocie do Norwegii, jeżeli pobyt był równy czterem tygodniom lub dłuższy.
Osoby na stałe mieszkające w Polsce
Osoby, które pracują w Norwegii i z tego tytułu są członkami norweskiego systemu zabezpieczeń społecznych, ale które mają stałe miejsce zamieszkania w Polsce obowiązują inne zasady. Podstawą do tego są przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego obowiązujące w państwach UE i EFTA, czyli również w Polsce i Norwegii. Obecnie kluczowe w tym zakresie ma Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku. Przepisy te kładą nacisk na szerokie możliwości eksportu świadczeń społecznych i swobodne przemieszczanie się między państwami członkowskimi.
W związku z tym osoby wyżej wymienione mają prawo do otrzymywania zasiłku chorobowego zarówno w razie zachorowania w czasie pobytu w kraju zamieszkania (w tym przypadku w Polsce), jak i również mają prawo do pobierania zasiłku chorobowego w razie wyjazdu podczas choroby, z Norwegii do kraju zamieszkania (czy to dla dalszego leczenia, rehabilitacji, czy po prostu, by móc przebywać z rodziną). Nie obowiązują wtedy zasady przewidziane w par. 8-9 folketrygdloven i nie ma obowiązku uzyskania wcześniejszej zgody NAV na wyjazd za granicę.
Należy zaznaczyć, że NAV rozpatrując sprawę przyznania zasiłku chorobowego decyduje, jakie prawodawstwo będzie właściwe w danym przypadku analizując, czy dana osoba ma miejsce zamieszkania w Norwegii, czy w innym kraju EOG. Dlatego przed podjęciem decyzji o wyjeździe należy upewnić się, jakie reguły będą obowiązywać właśnie w naszym przypadku. Można w tym celu skontaktować się z NAV lub poprosić o konsultację z doradcą Polsk Norsk Consulting.
Na koniec musimy zaznaczyć, że obowiązujące do 2012 roku przepisy w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego uzależniały prawo do eksportu świadczeń społecznych z tytułu choroby od uzyskania wcześniejszej zgody właściwej instytucji państwa, w którym osoba ubezpieczona pracowała. Niekiedy zdarza się, że norwescy urzędnicy błędnie powołują się na nieaktualne już przepisy. Dlatego zalecamy zachowanie ostrożności i prosimy pamiętać, że wstępna analiza sprawy w naszej firmie jest bezpłatna, a przez nieuwagę można wiele stracić.
Tradycyjnie życzymy dużo zdrowia :-)
Zespół Polsk Norsk Consulting